နို၀င္ဘာလ၂၉ ရက္ေန႔ မနက္ ၃ နာရီမွာ မံုရြာၿမိဳ႕နယ္ လက္ပံေတာင္း ေတာင္ ေၾကးနီ စီမံကိန္း သပိတ္ကို အစိုးရ လံုၿခံဳေရး ရဲ တပ္ဖဲြ႔က အင္အားသုံးၿဖိဳခဲြခဲ႔ပါတယ္။ သပိတ္တိုက္ပဲြ ဆင္ႏဲႊေနတဲ့ ရဟန္းရွင္လူ ၁၀၀ ေက်ာ္ မီးေလာင္ ဒဏ္ရာေတြ အျပင္းအထန္ ရခဲ့ပါတယ္။ သမၼတ႐ုံးက ဓာတုေဆးဝါးပါဝင္တဲ့ဗံုးကို အသံုးမျပဳခဲ့ဘူးလို႔ (တရားမဝင္ ေဖ့ဘြတ္ကတဆင့္) ဆိုေပမယ့္ ဒဏ္ရာရသူေတြနဲ႔ မ်က္ျမင္အရပ္ဘက္ သတင္းေတြ၊ မံုရြာေဆး႐ုံ သတင္းရပ္ကြက္ေတြကေတာ့ ဒါဟာ လူ႔ခႏၶာကိုယ္ကို ျပင္းထန္စြာ ေလာင္ႂကြမ္းေစတဲ့ ဓာတုေဆးရည္ပါတဲ့ မီးေလာင္ဗံုးေတြ ျဖစ္ႏုိင္တယ္လို႔ သံသယရိွေနပါတယ္။
ဒီကိစၥနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး အရင္ စစ္အစိုးရ လက္ထက္ ပဲခူးတိုင္း ပန္းေတာင္းၿမိဳ႕နယ္ ဆင္တဲ ကပစ(ကာကြယ္ေရး ပစၥည္းနဲ႔ စစ္လက္နက္ ပစၥည္း ထုတ္ စက္႐ုံ) အမွတ္(၃) မွာ အာပီဂ်ီ အလုပ္႐ုံ ခဲြမႉး အေနနဲ႔ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ဖူးသူ ဗိုလ္မႉးေဟာင္း စိုင္းသိန္း၀င္း နဲ႔ ဧရာဝတီ သတင္းေထာက္ ကိုညိဳ (ေအာ္စလို) ဆက္သြယ္ေမးျမန္း ခဲ့တာေတြကို တင္ျပလိုက္ပါတယ္။
ေမး ။ ။ လက္ပံေတာင္းေတာင္ သပိတ္ အၾကမ္းဖက္္ၿဖိဳခဲြတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး မ်က္ရည္ယို ဗံုးလား၊ မီးေလာင္ဗံုးလား လို႔ အျငင္းပြားေနတာကို ကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာန စစ္လက္နက္ထုတ္ ပစၥည္းစက္႐ုံမွာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူ တေယာက္ရဲ႕အေတြ႕အႀကံဳနဲ႔ယွဥ္ၿပီး ဘယ္လိုသံုးသပ္မႈ ေပးခ်င္သလဲ။
ေျဖ ။ ။ မ်က္ရည္ယိုဗံုး(Tear Gas)ဆိုတာ မီးခိုးဗံုးပဲေလ၊ သူကမ်က္စိနဲ႔ ထိမွန္ရင္ စပ္ၿပီး မ်က္ရည္က်ေအာင္ စီမံထားတဲ့ ဓာတ္ေငြ႕ခ်ည္း သက္သက္ထြက္တဲ့ ဗံုးပါ။ မီးပန္း ထြက္စရာမလိုဘူး။ အခုဟာက မီးပန္း မီးပြားေတြ ပန္းထြက္ေနတဲ့အခါက်ေတာ့ ဘယ္လိုမွ မီးခိုးဗံုး မျဖစ္ႏုိင္ဘူးေပါ့ဗ်ာ။ သတင္းေတြအရ ဆိုးဆိုးရြားရြား သိရတာက ဗံုးထဲကေန လြင့္စင္လာတဲ့ အျဖဴေရာင္ အနွစ္ေတြက လူ႔ခႏၶာကိုယ္ထဲ စဲြကပ္ၿပီး မီးေလာင္တယ္၊ ေရထိေတာ့ပိုေလာင္တယ္၊ ဒါဆို မီးစုန္းဗံုး သေဘာမ်ိဳးျဖစ္သြားၿပီ။ က်ေနာ္တို႔က ဗံုးအမ်ိဳးအစားကို မ်က္ျမင္ေတြ႔ရတဲ့ အေျခအေနၾကည့္ၿပီး ခဲြျခားရတာ၊ မီးထြက္တဲ့ ဗံုးကို မီးေလာင္္ဗံုးပဲ ေခၚမယ္၊ မီးခိုးပဲထြက္တဲ့ ဗံုးကို မီးခိုးဗံုးလို႔ ေခၚမွာေပါ့ဗ်ာ။ အခုဟာက မီးေတြပန္းထြက္ေနတဲ့ ဗံုးမို႔ မီးေလာင္ဗံုးလို႔ တိတိက်က်ေျပာတာပါ။
ေမး ။ ။ ဒီလို ဗံုးအမ်ိဳးအစားကို တပ္မေတာ္က ဘယ္လိုအခ်ိန္အခါမွာ သံုးသလဲ၊ အခုလို ဆႏၵျပတာမ်ိဳးမွာ သံုးရမည့္ ညႊန္ၾကားမႈမ်ိဳးေတြေရာရိွခဲ့ဖူးလား။
ေျဖ ။ ။ ဗီယက္နမ္ စစ္ပဲြေတြမွာ အေမရိကန္ တပ္က သံုးတယ္၊ ဗီယက္နမ္ေတြက ေတာေတာင္သစ္ေတာေတြကို အကာအကြယ္ ယူၿပီး ေျပာက္က်ားစစ္ကိုသံုးလို႔ အေမရိကန္ေတြ အထိနာတယ္။ ဗီယက္နမ္ ေျပာက္က်ားေတြ ေတာေတာင္နဲ႔ ေျမေအာက္ဂူေတြ၊ က်င္းေတြထဲခိုလို႔ မရေအာင္ မီးတိုက္နွိမ္နင္းဖို႔ နပမ္းဗံုး(ဗံုးဒဏ္သင့္ ဗီယက္နမ္ ကေလးမေလး အမည္ Napalmကို အစဲြျပဳသံုး)ဆိုျပီး ထြင္သံုးတာ။ အဲဒီ နပမ္းဗံုးက ဓာတုေဆးရည္ေတြနဲ႔ ေဖာ္စပ္ထားတာ၊ အပင္ေတြကို ေဆးရည္ထိရင္ ေဆးရည္မကုန္မခ်င္း မီးမၿငိမ္း ဘူး။ သစ္ပင္ေတြ၊ သစ္ေတာေတြ မီးေလာင္ျပာက်ေအာင္ ထြင္ထားတာ။ ေနာက္ပိုင္း ဒီဗံုးရဲ႕ဆိုးက်ိဳးကို ဗီယက္နမ္မေလး Napalm ရဲ႕ ျဖစ္ရပ္က တဆင့္ စစ္ေျမျပင္ သတင္းေထာက္ေတြ ေဖာ္ထုတ္သိရၿပီး ကန္႔သတ္တားျမစ္မႈေတြ ေပၚလာတာ။
ဥပမာ Flame Thrower လို ေပ၂၀ ေလာက္ မီးပန္းထြက္တဲ့ မီးေသနတ္ေတြကို ဘန္ကာ၊ ကတုတ္က်င္းထဲက ရန္သူေတြကို တိုက္ရာမွာပဲသံုးၿပီး၊ ေျမျပင္တက္ တပ္ဖဲြ႔ေတြကို မသံုးရဘူး။ ဂ်နီဗာ စာခ်ဳပ္္မွာ ကန္႔သတ္ထားတယ္။
ေျပာခ်င္တာက မီးေလာင္ ဒဏ္ရာရေစတယ္ ဆိုတာ ျပင္းထန္ေအာင္ ထိခိုက္တဲ့ ဆိုးရြားတဲ့ တိုက္ခိုက္မႈမ်ိဳး ျဖစ္တယ္။
စစ္တိုက္တယ္ ဆိုတာေတာင္ မခ်ိမဆန္႔ ဒဏ္ရာရေစရင္ လူမဆန္ဘူးလို႔ သတ္မွတ္တယ္။ ဒီလို မျဖစ္ေအာင္ ႏိုင္ငံတကာ ဆႏၵျပမႈေတြကို မီးသတ္ပိုက္ေတြ၊ မ်က္ရည္ယိုဗံုးေတြနဲ႔ ၿဖိဳခဲြတာေပါ့။ စစ္ပဲြမွာေတာင္ လက္မခံတဲ့ကိစၥကို လက္နက္မဲ့ ဆႏၵျပသူေတြၾကား သံုးတယ္ ဆိုတာ ရာဇ၀တ္မႈ က်ဴးလြန္တာပဲ ျဖစ္တယ္။ အခုျဖစ္တဲ့ဟာမွာ မီးေလာင္ဗံုးေတြ သံုးခဲ့တယ္ဆိုတာ ဒဏ္ရာေတြ ၾကည့္ ရင္ သိသာတယ္။ ဒဏ္ရာေတြကို ဖံုးဖိထားလို႔မွ မရတာ။
ေမး ။ ။ တပ္မေတာ္ကေရာ ဒီလို မီးေလာင္ဗံုးေတြ ဘယ္လို ေနရာမွာသံုးလဲ။
ေျဖ ။ ။ က်ေနာ္တို႔ ကပစ မွာေတာ့ ေပါင္၂၀၀ မီးေလာင္ဗံုးေတြ ထုတ္ထားတာ ရိွတယ္။ အဓိက႐ုဏ္း နွိမ္နင္းဖို႔ မ်က္ရည္ယိုဗံုးေတြထုတ္တာရိွတယ္။ ဒါလဲ က်ေနာ္တို႔ဆီက လိုအပ္မွ ထုတ္တာ။ က်ေနာ္မွတ္မိေနတာ တခုရိွတယ္။ ၁၉၉၆ ခုေက်ာင္းသား အေရး အခင္းကို ၿဖိဳခဲြတံုးက က်ေနာ္တို႔ စက္႐ုံကို အဓိက႐ုဏ္း နွိမ္နင္းေရးအတြက္ မ်က္ရည္ယိုဗံုးေတြထြင္ျပီးထုတ္ခိုင္းတယ္။ က်ည္ဆန္ ေတြမွာ ေဆးအၾကည္ေတြထည့္ ပစ္ရတာ၊ က်ည္ထဲမွာ ခဲဖူးေလးေတြ ပါတယ္၊ အဲဒီ ခဲဖူးေတြကို အေပၚက ရာဘာ အုပ္ထားတာ။ ရာဘာက်ည္ဆန္ မွန္တာနဲ႔ အသားအကြင္းလိုက္ ပ်က္က်တာေပါ့။ မ်က္လံုးထိရင္ ကန္းတယ္။ ေသေတာ့ မေသနိုင္ဘူး။ သိတ္မျပင္း ေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေမာင္ေအး က တိုက္႐ိုက္ အမိန္႔ေပးဖူးတယ္။
“ေသခ်င္ ေသပေစကြာ၊ ယမ္းအား ျမွင့္ၿပီးထုတ္”လို႔ ဆိုေတာ့ ယမ္းအားျမွင့္ၿပီး အစမ္းပစ္ ၾကတယ္။ က်ေနာ့္ ေရွ႕ အရင္ေရာက္ ေန တဲ့ ဆရာ တေယာက္ ျပန္ေျပာျပလို႔ သိရတာက အဲဒီ ယမ္းအားျမွင့္ က်ည္ေတြနဲ႔ ရဲေဘာ္တခ်ိဳ႕ကို အေ၀းကေန စမ္းပစ္ၾကတာ၊ ဒဏ္ရာေတြ ရကုန္တယ္တဲ့။
ေမး ။ ။ ဒါဆို အခု လက္ပံေတာင္းေတာင္ သပိတ္မွာ စြမ္းရည္ျမွင့္ မီးခိုးဗံုးေတြ ထုတ္သံုးတာေရာ မျဖစ္နိုင္ဘူးလား။
ေျဖ ။ ။ ကပစ ကေတာ့ မီးခိုးဗံုးပဲ ပံုမွန္ထုတ္တာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ အႀကီးအကဲ အရာရိွတေယာက္ေယာက္က မီးခိုးဗံုးကို စြမ္းရည္ျမွင့္ ထုတ္ခိုင္းတာလည္း ျဖစ္ႏုိင္တာပဲ၊ ဒါမွမဟုတ္ ကပစ ထုတ္တဲ့ မ်က္ရည္ယိုဗံုးက စံခ်ိန္နဲ႔မကိုက္ညီတာမ်ိဳးလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ မွတ္ မိမလား မသိဘူး၊ ၂၀၀၇ ေရႊ၀ါေရာင္ တံုးက ေရႊတိဂံုဘုရား ေစာင္းတန္းတခုမွာ မီးခိုးဗံုးတခုကေန မီးပန္းေတြ ျဖာထြက္ေနတဲ့ ဗီဒီယို ကလစ္ေလး တခု သတိထားမိတယ္။
ေမး ။ ။ တခ်ိန္က ကရင္ျပည္နယ္ ၀မ္ခ တိုက္ပဲြမွာေရာ၊ မာနယ္ပေလာ နဲ႔ အခုေနာက္ပိုင္း ကခ်င္ စစ္ေျမျပင္မွာပါ တပ္မေတာ္က ဓာတု လက္နက္ေတြ ထုတ္သံုးတယ္ ဆိုတဲ့ စြပ္စဲြခ်က္ေတြ ေပၚခဲ့ဖူးတယ္။ လူမေသပဲ၊ အေရျပားေတြ ေလာင္တာ၊ နားထဲက ေသြးထြက္တာ၊ မူးေ၀ေအာ့အန္ၿပီး လမ္းဆက္မေလွ်ာက္ႏုိင္တာ စတဲ့ လကၡဏာေတြ ေပၚတယ္လို႔ သတင္းေတြ ဖတ္ဖူးတယ္။ တပ္မေတာ္က တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ စစ္ခင္းရာမွာ ဓာတုလက္နက္ေတြ သံုးတတ္သလား။
ေျဖ ။ ။ သံုးတတ္ပါတယ္။ ကိုယ္တိုင္ေတာ့ အဲဒီလို တိုက္ပဲြေတြ မမီခဲ့ေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔ စစ္အင္ဂ်င္နီယာ သင္တန္းမွာ ဓာတု လက္နက္ ကိစၥေတြလည္း ဘာသာရပ္ခဲြတခု အေနနဲ႔ သင္ခဲ့ရတယ္။ သင္တန္းတခုမွာ ကပစ (၅)က ဒု တပ္ရင္းမႈး ဗိုလ္မႉးႀကီး ဉာဏ္ထြန္း က ေျပာဖူးတာေပါ့။ သူက ဓာတုလက္နက္ဆိုင္ရာ သင္တန္းေပးတာ၊ သူက ကရင္ျပည္နယ္ ၀မ္ခမွာ တိုက္ပဲြေတြျဖစ္ ေတာ့၊ တပ္က လူေတြအမ်ားႀကီး ေသတယ္ဗ်ာတဲ့။
တဖက္က၊ ကတုတ္က်င္းေတြ ထဲကေန ခံပစ္ေတာ့ တက္မရဘူး၊ ဒါနဲ႔ အခုေျပာေနၾကတဲ့ မီးေလာင္ဗံုးေတြ စၿပီး စမ္းသပ္လုပ္ၾက တာေပါ့ လို႔ ေျပာဖူးတယ္။ ေနာက္ Pressure Bomb လို႔ ေခၚတဲ့ မိုင္းရွင္းတဲ့ ဗံုးလဲ စမ္းၾကတယ္။ သူက အေျမွာက္ဆံနဲ႔ မိုင္းရိွမယ္ ထင္တဲ့ ေျမျပင္ေပၚကို ပစ္လိုက္ရင္၊ ေပါက္ကဲြအားျပင္းေတာ့ ေလထုထဲမွာ ေလဟာနယ္ ျဖစ္သြားၿပီး ႐ုတ္တရက္ ျပင္ပ ေလထုေတြ၀ုန္းခနဲ ျပန္စုေတာ့ ေျမႀကီးကိုဖိအားနဲ႔ ႐ိုက္သလိုျဖစ္ၿပီး ျမွဳပ္ထားတဲ့ ဗံုးေတြေပါက္ကဲြတဲ့ သေဘာပဲ။ ကတုတ္က်င္းထဲ ေရအျပည့္ ထည့္ထားတဲ့ တိုင္ကီပံုး တလံုးတည္း စမ္းတာ၊ အဲဒီ Pressure ဗံုးေၾကာင့္ တိုင္ကီထဲ ေရတစက္မွ မက်န္ေအာင္လြင့္စင္ၿပီး တိုင္ကီ လည္း လိန္ပိန္ တြန္႔ေခါက္သြားတာ။
အဲဒီလို ဖိအားေပး မိုင္းရွာဗံုးေတြ(Pressure Bomb)နဲ႔ မီးေလာင္ဗံုး(Incendiary)ေတြ သံုးေတာ့ ကတုတ္က်င္းထဲက လူေတြလည္း ဘယ္ခံႏုိင္မွာတံုး။ အဲဒီလို ဓာတုလက္နက္ေတြ သံုးရင္ ဂ်နီဗာ သေဘာတူညီခ်က္နဲ႔ မညီဘူး။ ဒါေၾကာင့္ တပ္က ဓာတုလက္နက္ သံုးမယ္ဆို လူသိမခံဘူး။
ဥပမာ ေရွ႕တန္း စစ္ေျမျပင္တခုမွာ ဓာတုလက္နက္ သံုးမယ္ဆိုတာ ေျခလ်င္တပ္ အရာရိွေတြကိုေတာင္ ေပးမသိေစဘူး။ က်ေနာ္ တို႔ ကာကြယ္ေရး စက္႐ုံက အရာရိွေတြကိုယ္တိုင္ သြားပစ္တာ။ ေျခလ်င္တပ္သားေတြကို အနားမွာ မရိွေစဘူး။
ေမး ။ ။ က်ေနာ္တို႔ အေတြ႕အႀကံဳအရ ဆႏၵျပမယ္ဆိုရင္ ရဲတပ္ဖဲြ႕က ပထမ လူစုခဲြဖို႔ သတိေပးမယ္။ ဒုတိယ တားျမစ္ထားတဲ့ အရံ အတားကို မေက်ာ္ရဘူး၊ တတိယ အဆင့္က မီးသတ္ပိုက္နဲ႔ပက္မယ္၊ အဲဒါမွ မရရင္ မ်က္ရည္ယိုဗံုး ေဖာက္မယ္၊ ေနာက္ဆံုး နံပါတ္ တုတ္နဲ႔ ႐ိုက္မယ္၊ ဖမ္းမယ္ေပါ့။ ဒါကလည္း ဆႏၵျပလူထုက ထႂကြၿပီး ခ်ိဳးေဖာက္ရန္မူမွ ျဖစ္တာ၊ ဆႏၵျပသူေတြ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ထိုင္ေနရင္ ရဲက က်န္းမာေရးနဲ႔ လံုၿခံဳေရးေတာင္ တာ၀န္ယူရေသးတယ္။
ဒီမိုကေရစီ ႏုိင္ငံေတြမွာေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အဲဒီလိုပဲ ႀကံဳဖူးတယ္။ အခုျဖစ္တာက သံဃာေတာ္ေတြ ကိုယ့္သပိတ္စခန္းထဲ ထိုင္ၿပီး ေမတၱာပို႔ေနတာကို လွမ္းပစ္တာ ဆိုေတာ့၊ တပ္မေတာ္ အရာရိွေဟာင္း တေယာက္အေနနဲ႔ ဘယ္လိုျမင္လဲ။
ေျဖ ။ ။ အခုျဖစ္ေနတဲ့ဟာက ႏိုင္ငံတကာ စံခ်ိန္စံညႊန္းနဲ႔လံုး၀မွ မကိုက္ညီဘူးေလ။ ႏုိင္ငံတကာ စံနႈန္းက စစ္ေျမျပင္မွာေတာင္၊ အခုလို မီးေလာင္ႂကြမ္း ဒဏ္ရာရေစမႈကို အကန္႔အသတ္နဲ႔ပဲ သံုးရတယ္။ အခု ျမန္မာျပည္မွာ လုပ္ေနတဲ့ဟာေတြက မ်က္ကန္း တေစၦမေၾကာက္၊ ထင္သလို လုပ္ေနသလိုပဲ။ ဒီမိုကေရစီ ႏုိင္ငံတိုင္းလည္း ဆႏၵျပသူေတြကို အေရးယူတာေတြ ရိွတာပဲ။ ကိုယ့္လက္ဆ ကိုယ္သိဖို႔ေတာ့ လိုတာေပါ့။ ဒီမိုကေရစီ စိတ္၊ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲခ်င္စိတ္ေတာ့ ရိွရမွာေပါ့။ ။
ဧရာ၀တီ
ဆက္လက္ဖတ္႐ွဳ႕ရန္
