ကရင္႐ိုးရာ ခ်ည္ျဖဴဖြဲ႕ရျခင္း အေၾကာင္းရင္း

Tweet

ခ်ည္ျဖဴဖြဲ ့ရျခင္းအေၾကာင္းအရင္းကိုသိလိုသူ ရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္ ကရင္အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးႏွင့္ သိရွိလိုသူ ကရင့္မိတ္ေဆြ အားလံုး ထံသို ့ျပန္လည္မွ်ေ၀ပါသည္။ ကရင္လူမ်ဳိးတို႔ အျမတ္တႏုိး ထိန္းသိမ္းေသာ ရုိးရာဓေလ႔အနက္ ခ်ည္ျဖဴဖြဲ႔မဂၤလာ ျပဳျခင္းသည္ တစ္ရပ္အပါအ၀င္ျဖစ္သည္။ ကရင္လူမ်ဳိးတို႔သည္ တိဗက္ကုန္းျပင္ျမင္႔ဘက္မွ ဆင္းသက္လာရာတြင္ ေရၾကည္ရာျမက္ႏုရာ အရပ္ေဒသသို႔ ရွာေဖြရာ၌ အစဦးတြင္ တစ္အုပ္စုတည္း ဆင္းသက္လာသူတို႔က ေနာင္အခါတြင္ အုပ္စုမ်ား ခြဲထြက္ၾကေလသည္။ ထိုသို႔ အုပ္စုမ်ားခြဲထြက္ရာတြင္ ေနာင္အခါ ျပန္လည္ေတြ႔ဆံုသည္႔အခါ ေသာ္လည္ေကာင္း၊ တစ္အုပ္ စုႏွင္႔တစ္အုပ္စု ဆံုေတြ႔ၾက၍လည္ေကာင္း အခ်င္းခ်င္း သိရွိမွတ္သားႏိုင္ရန္ လက္တြင္ ခ်ည္ျဖဴမ်ားျဖင္႔ အမွတ္အသား ခ်ည္ေႏွာင္ထားၾကသည္။ ထိုသို႔ လက္တြင္ ခ်ည္ျဖဴျဖင္႔ အမွတ္အသား ခ်ည္ေႏွာင္ထား ရာမွ မ်က္ေမွာက္တြင္ လက္ခ်ည္မဂၤလာျပဳျခင္း တည္ရွိလာခဲ႔ၾကသည္ဟု အဆိုရွိၾကသည္။ ကရင္လူမ်ဳိးမ်ားသည္ ေရၾကည္ရာ၊ မ်က္ႏုရာ ျမန္မာျပည္သို ့ ဆင္းသက္ထြက္ခြာ လာၾကသည့္အခါ အုပ္စုခြဲ၍ ေမာ၀္-ထၚ (အမိဘက္)၊ ဖါ-ထၚ (အဖဘက္)အုပ္စုႏွစ္စု ျဖစ္ေပၚခဲ့ၾကသည္။ ထို ့သို ့ အုပ္စု မကြဲ မွီကတည္းက ကရင္အမ်ဳိးသားတို ့သည္ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး ျပန္လည္မွတ္မိေစရန္ႏွင့္ အခ်င္းခ်င္း အသိအမွတ္ျပဳ ေစာင့္ေရွာက္ႏုိင္ေရးကို ရည္ရြယ္ျပီး (၁) ဖူ႔ထို၀္မဲပါ၊ (၂) ဖူ႔က္ုဆင္႔မဲပါ၊ (၃) ဖူ႔ေဒၢတ္၊ (၄) ဖူ႔က်ာပံင္၊ (၅) ဖူ႔ေလ်င္.ဃွယ္႔၊ (၆) ဖူ႔မါန္ထ၀္႔၊ (၇) ဖူ႔ဖါ႔သိင္း၊ (၈) ဖူ႔တ္ုကံု႔၊ (၉) ဖူ႔ဖႜးသူေရင္႔ စသည့္ ကိုးဦးေသာ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက မိမိတို ့၏ လက္ေကာက္၀တ္အသီးသီးတြင္ အမွတ္အသားျဖင့္ ခ်ည္ဖြဲ႕ေႏွာင္ေပးခဲ့ၾကသည္။ ေရွးအခါက ကရင္လူမ်ဳိးတို႔သည္ ေတာင္ယာႏွင့္ လယ္ယာကို အဓိကထား၍ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း ျပဳၾကသည္။ မိုးဦးက်၍ ေတာင္ယာႏွင္႔လယ္လုပ္ငန္းကို သူသူငါငါ လံုးပမ္းးေနခ်ိန္တြင္ တစ္ဦးႏွင္႔တစ္ ဦး အိမ္ေထာင္စုတစ္ခုႏွင္႔တစ္ခု တစ္ရြာႏွင္႔တစ္ရြာ ေတြ႔ဆံုႏုိင္ရန္ မလြယ္ကူေတာ႔ေခ်။ လယ္မ်ားကို ထြန္ယက္ၿပီး စိုက္ပ်ဳိးၿပီးသည္႔ ၀ါေခါင္လတြင္ ေခတၱ အားလပ္ၾက၍ အခ်င္းခ်င္း ေတြ႔ဆံုႏုိင္ၾကရန္ အေကာင္းဆံုးအခ်ိန္ျဖစ္သည္။ သို႔ေၾကာင္႔ပင္ စုေပါင္းမဂၤလာလက္ခ်ည္ၿခင္းကို ၀ါေခါင္လတြင္ ေရြးခ်ယ္၍ ခင္းက်င္းၾကေလသည္။ ၀ါေခါင္လ လက္ခ်ည္ျခင္းကို ေရွးကရင္ လူႀကီးမ်ားက ႀကီးမားေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ား ထားရွိေပသည္။ ၀ါေခါင္လေရာက္လွ်င္ ကြဲကြာေနေသာ ေဆြမ်ဳိးစုမ်ား ျပန္လည္ေတြ႔ဆံုေရး၊ မိသားစုမ်ားျပန္လည္စု စည္းေရး၊ အခ်င္းခ်င္း ခ်စ္ၾကည္ေသြးစည္းမႈ ခိုင္ျမဲေရး၊ လူငယ္လူရြယ္မ်ားကို လူႀကီးသူမမ်ားက ဆိုဆံုးမစကား ျပဳႏုိင္ေရးကို အဓိကရည္ရြယ္၍ စုေပါင္းလက္ခ်ည္မဂၤလာျပဳၾကေလသည္။ ကရင္လူမ်ဳိးတို႔သည္ စုေပါင္းေနထိုင္ျခင္း၊ စုေပါင္း၍ လုပ္ကိုင္ျခင္းစားေသာက္ႏွင္႔ ၾကံဳေတြ႔ရေသာ ေဘးအႏ ၱရာယ္ကို စုေပါင္း၍ တြန္းလွန္ကာကြယ္ ေလ႔ရွိသလို ၀ါေခါင္လေရာက္လွ်င္ ကရင္လူမ်ဳိး အိမ္ေထာင္စုတိုင္း ၀တၱရားမပ်က္လက္ခ်ည္ၾကသည္။ ၀ါေခါင္လတြင္ တစ္ရြာလံုး၊ တစ္နယ္လံုးစု ပါင္း၍ လက္ခ်ည္းျခင္းျဖစ္ရာ ၀ါေခါင္လလက္ခ်ည္ျခင္းဟူ၍ ေခၚေ၀ၚသမုတ္ၾကသည္။ ၀ါဆိုလလြန္္၍ ၀ါေခါင္လေရာက္လာလွ်င္ စားသံုးရန္ရိကၡာမ်ား ေလ်ာ႔နည္းလာ၏။ အိမ္ေထာင္စု အလိုက္၊ ရြာအလိုက္ ေတာင္ယာလယ္ခင္းမွ သီးႏွံမ်ားမေပၚမီအထိ ရိကၡာမ်ားမျပတ္ေစရန္ လိုအပ္ လာသည္။ ထိုသို႔ ရိကၡာမ်ားေခြ်တာ စားေသာက္ေရးကို လူႀကီးမ်ားကသတိေပးၾကသည္။ ထိုအတူ ၀ါေခါင္လ သည္မိုးသည္းထန္စြာရြာသြန္း၍အေအးဓါတ္လည္းလြန္ကဲေနသည္။ ေခ်ာင္းေရ၊ ျမစ္ေရမ်ားလွ်ံ၍ ေရႀကီးတတ္သည္။ ထိုအခါ ေရာဂါမ်ားထူေျပာ၍ မမာမက်န္းျဖစ္လာတတ္ေပသည္။ အခ်ဳိ႔က ၀ါေခါင္လသည္ ေအးေသာရာသီျဖစ္၍ ပတ္၀န္းက်င္တြင္ေအးျပီး အတြင္း၀မ္းမီးေတာက္၍ စားသမွ်အဟာရေၾကလြယ္ၿပီး ခံတြင္းၿမိန္စားေသာက္ေကာင္းျခင္းကို ဘီလူး သဘက္မ်ား၊ မေကာင္း ဆုိး၀ါးမ်ား ၀င္စားသည္ဟု ထင္ရေလာက္ေအာင္ အစားအစာကုန္ျခင္းကို "လာဖူ႔၊ လာဏား" မေကာင္း ဆိုး၀ါးလဟူ၍ မွတ္ယူၾကသည္။ ကရင္ရုိးရာ လက္ခ်ည္ျခင္းကို အေရွ႕ပိုးကရင္အေခၚအားျဖင္႔ "ခိုင္စူး" ဟူ၍ေခၚၾကသည္။ "ခိုင္" မွာ မဂၤလာျပဳေသာခ်ည္ ဖြဲ႔ေႏွာင္ျခင္းျဖစ္ၿပီး "စူး" မွာလက္ကိုေခၚျခင္းျဖစ္သည္။ အဓိပၸါယ္မွာခ်ည္ျဖဴျဖင္႔ လက္ကိုရစ္ပတ္ခ်ည္ေႏွာင္ၿပီး မဂၤလာျပဳျခင္းျဖစ္သည္။ မဂၤလာျပဳျခင္းအျဖစ္ လက္ခ်ည္ျခင္းရွိသလို ရုိးရာကုထံုးမ်ားအျဖစ္ လက္ခ်ည္ျခင္းလည္းရွိသည္။ ယခုအခါ ရုိးရာကုထံုးအျဖစ္လက္ခ်ည္ျခင္းသည္ တျဖည္းျဖည္း တိမ္ေကာေမွးမွိန္လာလ်က္ရွိသည္။ ကရင္ရုိးရာလက္ခ်ည္ျခင္းသည္ ေယဘုယ်အားျဖင္႔ သံုးမ်ဳိးသံုးစားရွိသည္။ ထိုသံုးမ်ဳိးသံုးစားသည္ အေျခအေန အခ်ိန္အခါကိုလိုက္၍ ျပဳလုပ္ေလ႔ရွိသည္။ ယင္းတို႔မွာ...(၁) လိပ္ျပာေခၚလက္ခ်ည္ျခင္း (လာဟွာခါင္စူး)၊ ထိမ္းျမားမဂၤလာ လက္ခ်ည္ျခင္း (အွ္ဃွဳက္တာင္ေဃွ၀္ ဆ္ုခါင္စူး)၊ (၃) ၀ါေခါင္လ လက္ခ်ည္ျခင္း (လာခုဂ္ခါင္စူး) ဟူ၍ျဖစ္သည္။ ၀ါေခါင္လလက္ခ်ည္ျခင္းသည္ကြဲကြာေနၾကေသာကရင့္ညီအစ္ကိုေမာင္ႏွမ်ား ျပန္လည္ဆံုဆည္းၾကေစရန္ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္လည္း ႏွစ္လိုဖြယ္ဓေလ့တစ္ခုအျဖစ္ ဆင္ႏႊဲၾကပါသည္။ လက္ခ်ည္ျခင္းျပဳရာတြင္ ေဒသကိုလိုက္၍ေသာ္လည္ေကာင္း၊ ပတ္၀န္းက်င္ထိေတြ႔မူအရ ႏြယ္စပ္ လာ၍ေသာ္လည္ေကာင္း၊ လုပ္နည္းလုပ္ဟန္မ်ား၊ အယူအဆမ်ား အနည္းအက်ဥ္း ကြဲလြဲေန တတ္ သည္ရွိေသာ္လည္း လက္ခ်ည္ျခင္းရည္ရြယ္ခ်က္မွာ အတူတူပင္ျဖစ္သည္။ အႏွစ္သာရအားျဖင္႔ တူညီလ်က္ရွိသည္။ ခ်ည္ျဖဴဖြဲ႔မဂၤလာ အေဆာင္အေယာင္ပစၥည္းမွာ (၉) မ်ဳိးရွိ၍ ၄င္းတို႔၏ အဓိပၸါယ္မွာ- (၁) ဆန္ေကာ၊ (၂) ေယာက္မ၊ (၃) ခ်ည္ျဖဴ၊ (၄) ၾကံ၊ (၅) ငွက္ေပ်ာသီး၊ (၆) ထမင္းဆုပ္၊ (၇) ေကာက္ ညွင္းထုပ္ဖင္ခြ်န္၊(၈)နတ္ပန္းညိဳ(ဖ၀္႔၀ီ)၊(၉)ေရစသည္တို႔ျဖစ္ပါသည္။ (၁)ဆန္ေကာ ဆန္ေကာသည္ ၀ါးႏွင္႔ယက္လုပ္ထားျခင္းျဖစ္သည္။ ေရွးအခါက ကရင္လူမ်ဳိးတို႔သည္ အိုးအိမ္ကို ၀ါးျဖင္႔ ေဆာက္လုပ္ၾကသည္။ အိမ္သံုးပစၥည္းကို သဘာ၀၀ါးပင္ႏွင္႔ယက္လုပ္၍ အသံုးျပဳၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ ယက္လုပ္ျခင္း လက္မူအတတ္ပညာကို လက္ဆင္႔ကမ္းၿပီး ထိန္းသိမ္းရမည္ဟူ၍ျဖစ္သည္။ (၂)ေယာက္မ အခ်ဳိ႕ေသာ လူငယ္လူရြယ္တို႔သည္ စိတ္ျမန္၊ လက္ျမန္ရွိၾကၿပီး ဓါး၊ လွံစသည္တို႔ကိုထုတ္ၿပီး တစ္ေယာက္ႏွင္႔တစ္ေယာက္ စိတ္လြဲမွားမူမ်ဳိးမရွိရေအာင္ ေအးခ်မ္းစြာ ညိွႏႈိင္းတိုင္ပင္ၿပီး ေျပာ ဆိုရ မည္ကို ေယာက္မႏွင္႔ေခါက္၍ ႏႈိင္းျပထားျခင္းျဖစ္သည္။ ေယာက္မသည္ ပူေလာင္ျခင္းကို ဒဏ္ကိုခံရည္ရွိရာ ထမင္းဟင္းလ်ာမ်ားခ်က္ရာတြင္ လိုသလိုေမႊၿပီး အသံုးျပဳျခင္းျဖစ္သည္။ (၃)ခ်ည္ျဖဴ ၀ါဂြမ္းေစ႔ကို တစ္လံုးခ်င္းစုစည္းၿပီး ျမဲေသာလက္ျဖင္႔ ဂြမ္းကိုက်စ္ၿပီး လူမ်ိဳးအားလံုးသည္လည္း ခ်ည္ျဖဴကဲ႔သို႔ က်စ္လ်စ္ခိုင္ျမဲရမည္ဟူ၍ျဖစ္သည္။ အျဖဴသည္ စင္ၾကယ္သန္ ့ရွင္းသည့္ သရုပ္ကို ေဆာင္သည္။ သားသမီးေျမးျမစ္မ်ား၏ ကံၾကမၼာဆိုးမ်ား က်ေရာက္ျခင္းမ်ား ျဖစ္ရွိလွ်င္ကာကြယ္ ေျပေပ်ာက္ေစရန္ အတြက္ျဖစ္သည္။ (၄) ၾကံ ၾကံသည္ ထူးျခားသည့္၀ိေသသ ရွိပါသည္။ ၾကံအား အပြင့္အသီးမွ စုိက္ပ်ဳိးမ်ဳိးပြားရျခင္း မဟုတ္ဘဲ၊ ၎၏ပင္စည္မွ အျမစ္တြယ္အပင္ေပါက္ပြားမ်ား လာျခင္းျဖစ္သည္။ ၾကံပင္အား အရင္းမွ ခုတ္ထစ္ ပိုင္းျဖတ္ ေသာ္လည္း က်န္ရစ္သည့္ အပင္ငုတ္မွ အပင္သစ္ျဖစ္ကာ ၾကီးထားပြားမ်ား လာႏိုင္ပါသည္။ အဆစ္တိုင္းအဆစ္တိုင္းတြင္ အျမစ္ေပါက္ စိုက္ပ်ဳိး ၾကီးထြားရွင္သန္လာႏိုင္ပါသည္။ အျခားေသာ၀ိေသသတစ္ခုမွာလည္း ရာသီဥတုဒဏ္ကို ၾကံၾကံခံ ႏိုင္ျပီး ေႏြ၊မိုး၊ေဆာင္း ရာသီစံု၌ပင္ ၎ပင္ကိုယ္အရည္အေသြးျဖစ္ေသာ အခ်ဳိဓါတ္အရသာမပ်က္ဆီးနိုင္ေခ်။ အစဥ္ခ်ဳိၿမိန္သည့္အရသာ ကို ေပးနိုင္စြမ္းသည္သာ ျဖစ္သည္။ (၅)ငွက္ေပ်ာသီး ငွက္ေပ်ာသီး၏ ျဖစ္စဥ္ကဲ့သို ့ ေနထို္င္အားထုတ္ရန္ ရည္ရြယ္ပါသည္။ ငွက္ေပ်ာတစ္ပင္ျဖစ္စဥ္ကို ဆန္းစစ္ ပါက ပင္စည္အား ထို္းေဖါက္၍ပင္စည္ထိပ္ဖ်ားမွ ငွက္ေပ်ာဖူး က်သည္။ ၎အဖူးမွ အဖီး လိုက္ျပဴထြက္သည္၊ တစ္ဖီး ျခင္းညီညာစြာ ထြက္ေပၚျပီး အဖီးႏွင့္ အသီးမ်ားသည္ စည္းကမ္း က်န စြာၿဖင့္ စီတန္းၾကီးရင့္လာၾကသည္။ ငွက္ေပ်ာတစ္ခိုင္လံုးအားလည္း အစြယ္တစ္ေခ်ာင္းတည္းမွ ဖ်ာ ဆင္းျပီး အစြယ္အေနႏွင့္လည္း ပင္စည္ကို မွီတြယ္ထားသည္။ ငွက္ ေပ်ာတစ္ပင္သည္ တစ္ၾကိမ္သာ သီးသည္။ ဂုဏ္သတၱိ အားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ အရင္အထိ ခုတ္ပိုင္းဖ်က္ဆီးေသာ္လည္း အခ်ိန္တန္ လွ်င္ အပင္ငယ္မ်ား ထိုးထြင္း ေပၚေပါက္လာသည္။ ဆိုလိုသည္မွာ ငွက္ေပ်ာသီး၏ ထူးျခားသည့္ ဂုဏ္ ပုဒ္ကဲ့သို ့ စုစည္းညီညာျပီး သစၥာခိုင္ျမဲ ေသာ၊ စည္းကမ္းေသသပ္ေသာ၊ သားသမီး ေျမးျမစ္ မ်ား ျဖစ္ေစရန္ ရည္ရြယ္ျခင္းျဖစ္သည္။ (၆)ထမင္းဆုပ္ ထမင္းဆုပ္ကဲ့သို ့ ေပါင္းစည္းညီညြတ္ၾကရန္ျဖစ္သည္၊ ထမင္းသည္ နဂိုမႈလအတိုင္း ထားရွိျခင္းထက္ က်စ္က်စ္လွစ္လွစ္ဆုပ္၍ တဆုပ္ျခင္းထားျခင္းက လြယ္လင့္တကူ ပ်က္ဆီးျခင္း၊ ပုတ္သိုးျခင္း၊ မျဖစ္ ေပၚႏို္င္ေခ်။ မပုတ္မသိုး မပ်က္စီးရန္အတြက္ ထမင္းဆုပ္ကဲ့သို ့က်စ္လစ္စုစည္းပါရန္ ရည္ရြယ္ေဖၚျပျခင္းျဖစ္ပါသည္။ (၇)ေကာက္ညွင္းထုပ္ဖင္ခၽြန္ ေကာက္ညွင္းသည္ အလြန္တရာမွ ေစးကပ္သည့္ စားဖြယ္ရာ တစ္ခုျဖစ္သည္။ ဖင္ခၽြန္ထုပ္ စည္းထား သျဖင့္ လြန္စြာမွပင္ က်စ္လစ္ေစးကပ္စုစည္းေနျပီး ျပဳျပင္ထားသည္မွာလည္း သာမန္မဟုတ္ဘဲ အခၽြန္ အထက္အျဖစ္ ဖန္တီးထားသည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ေကာက္ညွင္းဖင္ခၽြန္ကဲ့သို ့ က်စ္လစ္ စုစည္း ၍ ထက္ျမက္ထူးခၽြန္သူမ်ား ျဖစ္ရွိေအာင္ က်င့္ၾကံအားထုတ္ရန္ကို ဆိုလိုပါသည္။ (၈) နတ္ပန္းညိဳ(ဖ၀္႔၀ီ) နတ္ပန္းညဳိပန္းအမ်ဳိးအႏြယ္သည္ အျခားအျခားေသာ ပန္းမ်ဳိးႏြယ္ကဲ့သို ့ မဟုတ္ေခ်။ ပန္း၏သဘာ၀ အရ ပန္းမ်ားသည္ ေရေလာင္းေပးနိုင္ပါက အပင္ရွင္သန္ဖူးပြင့္ေသာ္လည္း အခ်ိန္အခါတန္ပါက အပြင့္ေၾကြႏြမ္း ေျခာက္ရ သည္သာ ျဖစ္သည္။ နတ္ပန္းညဳိမွာမႈ အျမစ္တြယ္ရာတြင္ အပင္ေပါက္၍ ရုံဖ႔ြဲ မ်ဳိးဆက္ပ်ံ ့ပြားနိုင္ျပီး အေတာသတ္မႈ မရွိေခ်။ ေရေလာင္းေပးႏိုင္သေရြ ့ ေႏြ၊ မိုး၊ ေဆာင္း ရာသီးျပည့္ ရွင္သန္ၾကီးထြားမႈရွိသည္။ အထူးသျဖင့္ နတ္ပန္းညဳိပန္း(ဖ၀့္၀ီ๏)ကဲ့သုိ႔ပင္ ကရင္လူမ်ဳိးမ်ားသည္ မိမိေရာက္ရွိသည့္ ေနရာေဒသတြင္ အတည္ တက် ေနထုိင္စားေသာက္ၾကရင္း မိမိအမ်ဳိးသားယဥ္ ေက်းမႈမ်ားႏွင့္ ရုိးရာဓေလ့မ်ားကုိ ျမွင့္တင္ ထိန္း သိမ္းေပးႏုိင္ၿပီး မ်ဳိးဆက္သစ္မ်ားအား ေမြးထုတ္ ေပးႏုိင္ရန္အတြက္ရည္ရြယ္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ (၉) ေရ ေရၾကည္ေအးကဲ့သို ့ သားသမီးေျမးျမစ္မ်ား ေအးျမၾကည္လင္ပါေစဟူေသာ ယံုၾကည္ခ်က္ျဖစ္သည္။ ေရ၏ စြမ္းပကားသည္ ၾကီးမားလွျပီး သက္ရွိ သတၲ၀ါအေပါင္းမွ မွီခိုအားထားေနရ သည့္အရာျဖစ္ သည္။ ေဟာင္း ႏြမ္းညစ္ေပေနသည့္စိတ္ဓါတ္မ်ားကို ေရၾကည္ေအးႏွွင့္ ေဆးေၾကာသန္ ့စင္ျပီး ဆက္လက္၍ ေရၾကည္အား ေသာက္သံုး ျခင္းျဖင့္ ကုန္ခန္းေနသည့္ အားအင္မ်ား ျပန္လည္ ျပည့္၀ေစျခင္းျဖစ္သည္။ လက္ခ်ည္ရာတြင္ ဆန္ေကာတစ္ခုခုေပၚတြင္ ေယာက္မ၊ ထမင္းခုႏွစ္ဆုပ္၊ ေကာက္ညွင္းထုပ္ဖင္ခၽြန္ ခုႏွစ္ထုပ္၊ ငွက္ေပ်ာသီးမည့္ခုႏွစ္လံုး၊ ၾကံခုႏွစ္စိပ္၊ နတ္ပန္းညိဳ(ဖ၀္႔၀ီ) ခုနွစ္ခက္ႏွင္႔ ေရၾကည္ေအး တစ္ခြက္ကို ခ်ထားေလသည္။ ထိုအရာဝတၳဳပစၥည္းမ်ားေပၚတြင္ အရွည္တစ္ေတာင္ေက်ာ္ခန္႔ ခ်ည္ျဖဴ မ်ားကိုျဖတ္ၿပီး ျဖန္႔စီထားေလသည္။ လက္ခ်ည္ခံမည္႔လူသည္ လက္ႏွစ္ဖက္လက္၀ါးကို ျဖန္႔ၿပီးဆန္႔ထားရသည္။ လက္၀ါးေပၚတြင္ ထမင္း တစ္ဆုပ္၊ ေကာက္ညွင္းတစ္ထုပ္၊ ငွက္ေပ်ာသီးတစ္လံုး၊ ၾကံတစ္စိပ္ႏွင္႔ နတ္ပန္းညိဳသံုးခက္ကို ကိုင္ထားရသည္။ လက္ခ်ည္ေပးၾကမည္႔ ပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ လက္ခ်ည္ခံသူ၏လက္ကို ညင္သာစြာကိုင္ယူၿပီး ခ်ည္ျဖဴတစ္ပင္ကို အလယ္တည့္တည့္တြင္ ေရအနည္းငယ္ဆြတ္လိုက္သည္။ ထို႔ေနာက္တြင္ မေကာင္းေသာအရာမ်ား က်သြားေစရန္ လက္ေကာက္၀တ္တြင္ ခ်ည္ျဖဴျဖင္႔ သံုးခါသပ္ခ်ေပးလိုက္သည္။ ထိုသို႔ ျပဳၿပီးေနာက္တြင္ ခ်ည္ျဖဴျဖင့္လက္ကိုဦးစြာ ညာလက္တြင္ရစ္ပတ္ၿပီး ေအာက္ပါအတိုင္း ဆုေတာင္းေပးၾကသည္။ ပလူး- "လိပ္ျပာကေလး ျပန္ခဲ႔ ျပန္ခဲ႔။ မိဘ ညီအစ္ကို ေမာင္ႏွမမ်ားႏွင္႔ ေပ်ာ္ရႊင္ခ်မ္းေျမ႔စြာေနထိုင္ရန္ ျပန္ခဲ႔။ မေနအပ္ေသာအရပ္၊ မသြားမလာသင္႔ေသာအရပ္။ သုသာန္တစျပင္ႏွင္႔ မေကာင္းဆိုး၀ါးတို႔ က်က္စားရာေနရာမ်ားမွေရွာင္ထြက္၍။ မေကာင္းေသာမိစၧာ၊ မိန္းမပ်က္၊ မိန္းမယုတ္တို႔၏ ဖ်ားေယာင္းေသာ စကားကို မယံုၾကည္ပါႏွင္႔။ မိဘႏွစ္ပါး၊ အဘိုးအဘြားတို႔ကို အလုပ္အေကြၽးျပဳရန္ အဘိုး၏ ဖားစည္ကို တီး၊ အဘြား၏ပလိုင္းကိုလြယ္ရန္ ျပန္ခဲ႔။ အိမ္ႀကီးေပၚမွာ စံစားေနျခင္းျဖင္႔ ေက်ာက္သားအလား မာေက်ာျခင္း၊ ျမွားကဲ႔သို႔လွ်င္ျမန္ျခင္း၊ ေက်ာက္သားကိုေခ် သံကိုေခြႏုိင္သည္႔ ခြန္အားတို႔ျဖင္႔ က်န္းမာေစၿပီး၊။ သားသမီးတက်ိတ္၊ ေျမးတစ္ရာႏွင္႔ မိဘေဆြမ်ဳိးဘက္မွ ညီအစ္ကိုသားခ်င္းမ်ား တစုတေ၀းေနထိုင္၍ ျပန္ခဲ႔ပါ။ ပလူး ျပန္လာ ျပန္လာ ျပန္ခဲ႔ပါ" ဟူ၍ ဆုေတာင္းၾကသည္။ လက္ခ်ည္ဆုေတာင္းျခင္းကို ျပဳၿပီးသည္ႏွင္႔ ခ်ည္ျဖဴကိုသပ္ခ်ည္လိုက္ၿပီး အစႏွစ္ဖက္ကို ဆြဲျဖတ္ ယူလိုက္သည္။ ထိုခ်ည္ျဖဴစမ်ားႏွင္႔အတူ ထမင္း၊ ေကာက္ညွင္းတို႔ကို အနည္းငယ္ဖဲ႔ယူၿပီး ပန္းတစ္ ခက္ႏွင္႔ လက္ခ်ည္ခံသူ၏ ငယ္ထိပ္တြင္တင္ေပးလိုက္သည္။ ၿပီးေနာက္တြင္ "ဤခ်ည္ျဖဴကဲ႔သို႔ ဆံပင္မ်ားျဖဴဘိအလား အသက္ရွည္ေစသား" ဟူ၍ ေနာက္ဆံုး ဆုေတာင္းေပးေလသည္။ (ဆုေတာင္းေပးရာတြင္ တတ္ေျမာက္သူတို႔က တတ္ေျမာက္သည္႔ အေလ်ာက္ ဆိုၾကသည္။ အခ်ဳိ႔ကလည္း လိုရင္းကိုသာ တိုတိုတုတ္တုတ္ႏွင္႔ ဆုေတာင္းေပးၾကသည္) ထိုအခါ လက္ခ်ည္ခံရသူသည္ မိမိေခါင္းေပၚတြင္ လက္ခ်ည္သူ၏ ဆုေတာင္းစကားကို ဦးထိပ္ပန္သည့္ သေဘာျဖင္႔ ထိုအတိုင္းထားေလသည္။ ယင္းေနာက္တြင္ လက္၀ါးႏွင္႔ခံယူၿပီး ဆန္ေကာေပၚတြင္ ျပန္ခ်ထားလိုက္သည္။ လက္ခ်ည္ေပးျခင္း တစ္ဦးၿပီးတစ္ဦး ခ်ည္ေပးၿပီးေနာက္တြင္ လက္ခ်ည္ပြဲအတြက္ စီမံျပဳလုပ္ထား ေသာ လက္ခ်ည္မဂၤလာ ေကာက္ညွင္းထုပ္ကို တေပ်ာ္တပါး စားေသာက္ၿပီး ၀ါေခါင္လက္ခ်ည္ပြဲ ၿပီးေျမာက္သြားေလသည္။ မ်က္ေမွာက္ေခတ္တြင္ ၀ါေခါင္လ ျပည္႔ေန႔ၾကေရာက္တိုင္း ပိုးကရင္လူငယ္မ်ား စုစည္းဦးေဆာင္၍ စုေပါင္း ခ်ည္ျဖဴဖြဲ႔မဂၤလာျပဳပြဲကို အစဥ္အလာမပ်က္ ႏွစ္စဥ္က်င္းပေလ႔ရွိၿပီး ရုိးရာဓေလ႔ေကာင္းတစ္ရပ္ကို အျမတ္တႏုိး ထိန္းသိမ္း ေဖာ္ထုတ္ျမွင့္တင္လ်က္ ရွိေနေပသည္။

ခ်ည္ျဖဴဖြဲ ့ရျခင္းအေၾကာင္းအရင္းကိုသိလိုသူ ရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္ ကရင္အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးႏွင့္ သိရွိလိုသူ ကရင့္မိတ္ေဆြ အားလံုး ထံသို ့ျပန္လည္မွ်ေ၀ပါသည္။

ကရင္လူမ်ဳိးတို႔ အျမတ္တႏုိး ထိန္းသိမ္းေသာ ရုိးရာဓေလ႔အနက္ ခ်ည္ျဖဴဖြဲ႔မဂၤလာ ျပဳျခင္းသည္ တစ္ရပ္အပါအ၀င္ျဖစ္သည္။

ကရင္လူမ်ဳိးတို႔သည္ တိဗက္ကုန္းျပင္ျမင္႔ဘက္မွ ဆင္းသက္လာရာတြင္ ေရၾကည္ရာျမက္ႏုရာ အရပ္ေဒသသို႔ ရွာေဖြရာ၌ အစဦးတြင္ တစ္အုပ္စုတည္း ဆင္းသက္လာသူတို႔က ေနာင္အခါတြင္ အုပ္စုမ်ား ခြဲထြက္ၾကေလသည္။

ထိုသို႔ အုပ္စုမ်ားခြဲထြက္ရာတြင္ ေနာင္အခါ ျပန္လည္ေတြ႔ဆံုသည္႔အခါ ေသာ္လည္ေကာင္း၊ တစ္အုပ္ စုႏွင္႔တစ္အုပ္စု ဆံုေတြ႔ၾက၍လည္ေကာင္း အခ်င္းခ်င္း သိရွိမွတ္သားႏိုင္ရန္ လက္တြင္ ခ်ည္ျဖဴမ်ားျဖင္႔ အမွတ္အသား ခ်ည္ေႏွာင္ထားၾကသည္။ ထိုသို႔ လက္တြင္ ခ်ည္ျဖဴျဖင္႔ အမွတ္အသား ခ်ည္ေႏွာင္ထား
ရာမွ မ်က္ေမွာက္တြင္ လက္ခ်ည္မဂၤလာျပဳျခင္း တည္ရွိလာခဲ႔ၾကသည္ဟု အဆိုရွိၾကသည္။

ကရင္လူမ်ဳိးမ်ားသည္ ေရၾကည္ရာ၊ မ်က္ႏုရာ ျမန္မာျပည္သို ့ ဆင္းသက္ထြက္ခြာ လာၾကသည့္အခါ အုပ္စုခြဲ၍ ေမာ၀္-ထၚ (အမိဘက္)၊ ဖါ-ထၚ (အဖဘက္)အုပ္စုႏွစ္စု ျဖစ္ေပၚခဲ့ၾကသည္။ ထို ့သို ့ အုပ္စု
မကြဲ မွီကတည္းက ကရင္အမ်ဳိးသားတို ့သည္ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး ျပန္လည္မွတ္မိေစရန္ႏွင့္ အခ်င္းခ်င္း
အသိအမွတ္ျပဳ ေစာင့္ေရွာက္ႏုိင္ေရးကို ရည္ရြယ္ျပီး (၁) ဖူ႔ထို၀္မဲပါ၊ (၂) ဖူ႔က္ုဆင္႔မဲပါ၊ (၃) ဖူ႔ေဒၢတ္၊
(၄) ဖူ႔က်ာပံင္၊ (၅) ဖူ႔ေလ်င္.ဃွယ္႔၊ (၆) ဖူ႔မါန္ထ၀္႔၊ (၇) ဖူ႔ဖါ႔သိင္း၊ (၈) ဖူ႔တ္ုကံု႔၊ (၉) ဖူ႔ဖႜးသူေရင္႔ စသည့္ ကိုးဦးေသာ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက မိမိတို ့၏ လက္ေကာက္၀တ္အသီးသီးတြင္ အမွတ္အသားျဖင့္ ခ်ည္ဖြဲ႕ေႏွာင္ေပးခဲ့ၾကသည္။

ေရွးအခါက ကရင္လူမ်ဳိးတို႔သည္ ေတာင္ယာႏွင့္ လယ္ယာကို အဓိကထား၍ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း
ျပဳၾကသည္။ မိုးဦးက်၍ ေတာင္ယာႏွင္႔လယ္လုပ္ငန္းကို သူသူငါငါ လံုးပမ္းးေနခ်ိန္တြင္ တစ္ဦးႏွင္႔တစ္
ဦး အိမ္ေထာင္စုတစ္ခုႏွင္႔တစ္ခု တစ္ရြာႏွင္႔တစ္ရြာ ေတြ႔ဆံုႏုိင္ရန္ မလြယ္ကူေတာ႔ေခ်။ လယ္မ်ားကို ထြန္ယက္ၿပီး စိုက္ပ်ဳိးၿပီးသည္႔ ၀ါေခါင္လတြင္ ေခတၱ အားလပ္ၾက၍ အခ်င္းခ်င္း ေတြ႔ဆံုႏုိင္ၾကရန္ အေကာင္းဆံုးအခ်ိန္ျဖစ္သည္။ သို႔ေၾကာင္႔ပင္ စုေပါင္းမဂၤလာလက္ခ်ည္ၿခင္းကို ၀ါေခါင္လတြင္
ေရြးခ်ယ္၍ ခင္းက်င္းၾကေလသည္။ ၀ါေခါင္လ လက္ခ်ည္ျခင္းကို ေရွးကရင္ လူႀကီးမ်ားက ႀကီးမားေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ား ထားရွိေပသည္။


၀ါေခါင္လေရာက္လွ်င္ ကြဲကြာေနေသာ ေဆြမ်ဳိးစုမ်ား ျပန္လည္ေတြ႔ဆံုေရး၊ မိသားစုမ်ားျပန္လည္စု
စည္းေရး၊ အခ်င္းခ်င္း ခ်စ္ၾကည္ေသြးစည္းမႈ ခိုင္ျမဲေရး၊ လူငယ္လူရြယ္မ်ားကို လူႀကီးသူမမ်ားက ဆိုဆံုးမစကား ျပဳႏုိင္ေရးကို အဓိကရည္ရြယ္၍ စုေပါင္းလက္ခ်ည္မဂၤလာျပဳၾကေလသည္။

ကရင္လူမ်ဳိးတို႔သည္ စုေပါင္းေနထိုင္ျခင္း၊ စုေပါင္း၍ လုပ္ကိုင္ျခင္းစားေသာက္ႏွင္႔ ၾကံဳေတြ႔ရေသာ
ေဘးအႏ ၱရာယ္ကို စုေပါင္း၍ တြန္းလွန္ကာကြယ္ ေလ႔ရွိသလို ၀ါေခါင္လေရာက္လွ်င္ ကရင္လူမ်ဳိး အိမ္ေထာင္စုတိုင္း ၀တၱရားမပ်က္လက္ခ်ည္ၾကသည္။ ၀ါေခါင္လတြင္ တစ္ရြာလံုး၊ တစ္နယ္လံုးစု
ပါင္း၍ လက္ခ်ည္းျခင္းျဖစ္ရာ ၀ါေခါင္လလက္ခ်ည္ျခင္းဟူ၍ ေခၚေ၀ၚသမုတ္ၾကသည္။

၀ါဆိုလလြန္္၍ ၀ါေခါင္လေရာက္လာလွ်င္ စားသံုးရန္ရိကၡာမ်ား ေလ်ာ႔နည္းလာ၏။ အိမ္ေထာင္စု
အလိုက္၊ ရြာအလိုက္ ေတာင္ယာလယ္ခင္းမွ သီးႏွံမ်ားမေပၚမီအထိ ရိကၡာမ်ားမျပတ္ေစရန္ လိုအပ္ လာသည္။

ထိုသို႔ ရိကၡာမ်ားေခြ်တာ စားေသာက္ေရးကို လူႀကီးမ်ားကသတိေပးၾကသည္။ ထိုအတူ ၀ါေခါင္လ
သည္မိုးသည္းထန္စြာရြာသြန္း၍အေအးဓါတ္လည္းလြန္ကဲေနသည္။ ေခ်ာင္းေရ၊ ျမစ္ေရမ်ားလွ်ံ၍
ေရႀကီးတတ္သည္။ ထိုအခါ ေရာဂါမ်ားထူေျပာ၍ မမာမက်န္းျဖစ္လာတတ္ေပသည္။

အခ်ဳိ႔က ၀ါေခါင္လသည္ ေအးေသာရာသီျဖစ္၍ ပတ္၀န္းက်င္တြင္ေအးျပီး အတြင္း၀မ္းမီးေတာက္၍ စားသမွ်အဟာရေၾကလြယ္ၿပီး ခံတြင္းၿမိန္စားေသာက္ေကာင္းျခင္းကို ဘီလူး သဘက္မ်ား၊ မေကာင္း ဆုိး၀ါးမ်ား ၀င္စားသည္ဟု ထင္ရေလာက္ေအာင္ အစားအစာကုန္ျခင္းကို "လာဖူ႔၊ လာဏား" မေကာင္း ဆိုး၀ါးလဟူ၍ မွတ္ယူၾကသည္။



ကရင္ရုိးရာ လက္ခ်ည္ျခင္းကို အေရွ႕ပိုးကရင္အေခၚအားျဖင္႔ "ခိုင္စူး" ဟူ၍ေခၚၾကသည္။ "ခိုင္" မွာ မဂၤလာျပဳေသာခ်ည္ ဖြဲ႔ေႏွာင္ျခင္းျဖစ္ၿပီး "စူး" မွာလက္ကိုေခၚျခင္းျဖစ္သည္။ အဓိပၸါယ္မွာခ်ည္ျဖဴျဖင္႔ လက္ကိုရစ္ပတ္ခ်ည္ေႏွာင္ၿပီး မဂၤလာျပဳျခင္းျဖစ္သည္။ မဂၤလာျပဳျခင္းအျဖစ္ လက္ခ်ည္ျခင္းရွိသလို ရုိးရာကုထံုးမ်ားအျဖစ္ လက္ခ်ည္ျခင္းလည္းရွိသည္။

ယခုအခါ ရုိးရာကုထံုးအျဖစ္လက္ခ်ည္ျခင္းသည္ တျဖည္းျဖည္း တိမ္ေကာေမွးမွိန္လာလ်က္ရွိသည္။ ကရင္ရုိးရာလက္ခ်ည္ျခင္းသည္ ေယဘုယ်အားျဖင္႔ သံုးမ်ဳိးသံုးစားရွိသည္။ ထိုသံုးမ်ဳိးသံုးစားသည္ အေျခအေန အခ်ိန္အခါကိုလိုက္၍ ျပဳလုပ္ေလ႔ရွိသည္။ ယင္းတို႔မွာ...(၁) လိပ္ျပာေခၚလက္ခ်ည္ျခင္း (လာဟွာခါင္စူး)၊ ထိမ္းျမားမဂၤလာ လက္ခ်ည္ျခင္း (အွ္ဃွဳက္တာင္ေဃွ၀္ ဆ္ုခါင္စူး)၊ (၃) ၀ါေခါင္လ လက္ခ်ည္ျခင္း (လာခုဂ္ခါင္စူး) ဟူ၍ျဖစ္သည္။

၀ါေခါင္လလက္ခ်ည္ျခင္းသည္ကြဲကြာေနၾကေသာကရင့္ညီအစ္ကိုေမာင္ႏွမ်ား ျပန္လည္ဆံုဆည္းၾကေစရန္ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္လည္း ႏွစ္လိုဖြယ္ဓေလ့တစ္ခုအျဖစ္ ဆင္ႏႊဲၾကပါသည္။

လက္ခ်ည္ျခင္းျပဳရာတြင္ ေဒသကိုလိုက္၍ေသာ္လည္ေကာင္း၊ ပတ္၀န္းက်င္ထိေတြ႔မူအရ ႏြယ္စပ္ လာ၍ေသာ္လည္ေကာင္း၊ လုပ္နည္းလုပ္ဟန္မ်ား၊ အယူအဆမ်ား အနည္းအက်ဥ္း ကြဲလြဲေန တတ္ သည္ရွိေသာ္လည္း လက္ခ်ည္ျခင္းရည္ရြယ္ခ်က္မွာ အတူတူပင္ျဖစ္သည္။ အႏွစ္သာရအားျဖင္႔ တူညီလ်က္ရွိသည္။

ခ်ည္ျဖဴဖြဲ႔မဂၤလာ အေဆာင္အေယာင္ပစၥည္းမွာ (၉) မ်ဳိးရွိ၍ ၄င္းတို႔၏ အဓိပၸါယ္မွာ-
(၁) ဆန္ေကာ၊ (၂) ေယာက္မ၊ (၃) ခ်ည္ျဖဴ၊ (၄) ၾကံ၊ (၅) ငွက္ေပ်ာသီး၊ (၆) ထမင္းဆုပ္၊ (၇) ေကာက္ ညွင္းထုပ္ဖင္ခြ်န္၊(၈)နတ္ပန္းညိဳ(ဖ၀္႔၀ီ)၊(၉)ေရစသည္တို႔ျဖစ္ပါသည္။



(၁)ဆန္ေကာ

ဆန္ေကာသည္ ၀ါးႏွင္႔ယက္လုပ္ထားျခင္းျဖစ္သည္။ ေရွးအခါက ကရင္လူမ်ဳိးတို႔သည္ အိုးအိမ္ကို ၀ါးျဖင္႔ ေဆာက္လုပ္ၾကသည္။ အိမ္သံုးပစၥည္းကို သဘာ၀၀ါးပင္ႏွင္႔ယက္လုပ္၍ အသံုးျပဳၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ ယက္လုပ္ျခင္း လက္မူအတတ္ပညာကို လက္ဆင္႔ကမ္းၿပီး ထိန္းသိမ္းရမည္ဟူ၍ျဖစ္သည္။

(၂)ေယာက္မ

အခ်ဳိ႕ေသာ လူငယ္လူရြယ္တို႔သည္ စိတ္ျမန္၊ လက္ျမန္ရွိၾကၿပီး ဓါး၊ လွံစသည္တို႔ကိုထုတ္ၿပီး တစ္ေယာက္ႏွင္႔တစ္ေယာက္ စိတ္လြဲမွားမူမ်ဳိးမရွိရေအာင္ ေအးခ်မ္းစြာ ညိွႏႈိင္းတိုင္ပင္ၿပီး ေျပာ
ဆိုရ မည္ကို ေယာက္မႏွင္႔ေခါက္၍ ႏႈိင္းျပထားျခင္းျဖစ္သည္။ ေယာက္မသည္ ပူေလာင္ျခင္းကို ဒဏ္ကိုခံရည္ရွိရာ ထမင္းဟင္းလ်ာမ်ားခ်က္ရာတြင္ လိုသလိုေမႊၿပီး အသံုးျပဳျခင္းျဖစ္သည္။

(၃)ခ်ည္ျဖဴ

၀ါဂြမ္းေစ႔ကို တစ္လံုးခ်င္းစုစည္းၿပီး ျမဲေသာလက္ျဖင္႔ ဂြမ္းကိုက်စ္ၿပီး လူမ်ိဳးအားလံုးသည္လည္း ခ်ည္ျဖဴကဲ႔သို႔ က်စ္လ်စ္ခိုင္ျမဲရမည္ဟူ၍ျဖစ္သည္။ အျဖဴသည္ စင္ၾကယ္သန္ ့ရွင္းသည့္ သရုပ္ကို ေဆာင္သည္။ သားသမီးေျမးျမစ္မ်ား၏ ကံၾကမၼာဆိုးမ်ား က်ေရာက္ျခင္းမ်ား ျဖစ္ရွိလွ်င္ကာကြယ္ ေျပေပ်ာက္ေစရန္ အတြက္ျဖစ္သည္။

(၄) ၾကံ

ၾကံသည္ ထူးျခားသည့္၀ိေသသ ရွိပါသည္။ ၾကံအား အပြင့္အသီးမွ စုိက္ပ်ဳိးမ်ဳိးပြားရျခင္း မဟုတ္ဘဲ၊ ၎၏ပင္စည္မွ အျမစ္တြယ္အပင္ေပါက္ပြားမ်ား လာျခင္းျဖစ္သည္။ ၾကံပင္အား အရင္းမွ ခုတ္ထစ္ ပိုင္းျဖတ္ ေသာ္လည္း က်န္ရစ္သည့္ အပင္ငုတ္မွ အပင္သစ္ျဖစ္ကာ ၾကီးထားပြားမ်ား လာႏိုင္ပါသည္။

အဆစ္တိုင္းအဆစ္တိုင္းတြင္ အျမစ္ေပါက္ စိုက္ပ်ဳိး ၾကီးထြားရွင္သန္လာႏိုင္ပါသည္။ အျခားေသာ၀ိေသသတစ္ခုမွာလည္း ရာသီဥတုဒဏ္ကို ၾကံၾကံခံ ႏိုင္ျပီး ေႏြ၊မိုး၊ေဆာင္း ရာသီစံု၌ပင္ ၎ပင္ကိုယ္အရည္အေသြးျဖစ္ေသာ အခ်ဳိဓါတ္အရသာမပ်က္ဆီးနိုင္ေခ်။ အစဥ္ခ်ဳိၿမိန္သည့္အရသာ ကို ေပးနိုင္စြမ္းသည္သာ ျဖစ္သည္။

(၅)ငွက္ေပ်ာသီး

ငွက္ေပ်ာသီး၏ ျဖစ္စဥ္ကဲ့သို ့ ေနထို္င္အားထုတ္ရန္ ရည္ရြယ္ပါသည္။ ငွက္ေပ်ာတစ္ပင္ျဖစ္စဥ္ကို
ဆန္းစစ္ ပါက ပင္စည္အား ထို္းေဖါက္၍ပင္စည္ထိပ္ဖ်ားမွ ငွက္ေပ်ာဖူး က်သည္။ ၎အဖူးမွ အဖီး လိုက္ျပဴထြက္သည္၊ တစ္ဖီး ျခင္းညီညာစြာ ထြက္ေပၚျပီး အဖီးႏွင့္ အသီးမ်ားသည္ စည္းကမ္း က်န
စြာၿဖင့္ စီတန္းၾကီးရင့္လာၾကသည္။ ငွက္ေပ်ာတစ္ခိုင္လံုးအားလည္း အစြယ္တစ္ေခ်ာင္းတည္းမွ ဖ်ာ
ဆင္းျပီး အစြယ္အေနႏွင့္လည္း ပင္စည္ကို မွီတြယ္ထားသည္။ ငွက္ ေပ်ာတစ္ပင္သည္ တစ္ၾကိမ္သာ သီးသည္။ ဂုဏ္သတၱိ အားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ အရင္အထိ ခုတ္ပိုင္းဖ်က္ဆီးေသာ္လည္း အခ်ိန္တန္
လွ်င္ အပင္ငယ္မ်ား ထိုးထြင္း ေပၚေပါက္လာသည္။ ဆိုလိုသည္မွာ ငွက္ေပ်ာသီး၏ ထူးျခားသည့္
ဂုဏ္ ပုဒ္ကဲ့သို ့ စုစည္းညီညာျပီး သစၥာခိုင္ျမဲ ေသာ၊ စည္းကမ္းေသသပ္ေသာ၊ သားသမီး ေျမးျမစ္ မ်ား ျဖစ္ေစရန္ ရည္ရြယ္ျခင္းျဖစ္သည္။

(၆)ထမင္းဆုပ္

ထမင္းဆုပ္ကဲ့သို ့ ေပါင္းစည္းညီညြတ္ၾကရန္ျဖစ္သည္၊ ထမင္းသည္ နဂိုမႈလအတိုင္း ထားရွိျခင္းထက္ က်စ္က်စ္လွစ္လွစ္ဆုပ္၍ တဆုပ္ျခင္းထားျခင္းက လြယ္လင့္တကူ ပ်က္ဆီးျခင္း၊ ပုတ္သိုးျခင္း၊ မျဖစ္ ေပၚႏို္င္ေခ်။ မပုတ္မသိုး မပ်က္စီးရန္အတြက္ ထမင္းဆုပ္ကဲ့သို ့က်စ္လစ္စုစည္းပါရန္ ရည္ရြယ္ေဖၚျပျခင္းျဖစ္ပါသည္။

(၇)ေကာက္ညွင္းထုပ္ဖင္ခၽြန္

ေကာက္ညွင္းသည္ အလြန္တရာမွ ေစးကပ္သည့္ စားဖြယ္ရာ တစ္ခုျဖစ္သည္။ ဖင္ခၽြန္ထုပ္ စည္းထား
သျဖင့္ လြန္စြာမွပင္ က်စ္လစ္ေစးကပ္စုစည္းေနျပီး ျပဳျပင္ထားသည္မွာလည္း သာမန္မဟုတ္ဘဲ အခၽြန္ အထက္အျဖစ္ ဖန္တီးထားသည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ေကာက္ညွင္းဖင္ခၽြန္ကဲ့သို ့ က်စ္လစ္ စုစည္း ၍ ထက္ျမက္ထူးခၽြန္သူမ်ား ျဖစ္ရွိေအာင္ က်င့္ၾကံအားထုတ္ရန္ကို ဆိုလိုပါသည္။

(၈) နတ္ပန္းညိဳ(ဖ၀္႔၀ီ)

နတ္ပန္းညဳိပန္းအမ်ဳိးအႏြယ္သည္ အျခားအျခားေသာ ပန္းမ်ဳိးႏြယ္ကဲ့သို ့ မဟုတ္ေခ်။ ပန္း၏သဘာ၀
အရ ပန္းမ်ားသည္ ေရေလာင္းေပးနိုင္ပါက အပင္ရွင္သန္ဖူးပြင့္ေသာ္လည္း အခ်ိန္အခါတန္ပါက အပြင့္ေၾကြႏြမ္း ေျခာက္ရ သည္သာ ျဖစ္သည္။ နတ္ပန္းညဳိမွာမႈ အျမစ္တြယ္ရာတြင္ အပင္ေပါက္၍
ရုံဖ႔ြဲ မ်ဳိးဆက္ပ်ံ ့ပြားနိုင္ျပီး အေတာသတ္မႈ မရွိေခ်။

ေရေလာင္းေပးႏိုင္သေရြ ့ ေႏြ၊ မိုး၊ ေဆာင္း ရာသီးျပည့္ ရွင္သန္ၾကီးထြားမႈရွိသည္။ အထူးသျဖင့္ နတ္ပန္းညဳိပန္း(ဖ၀့္၀ီ๏)ကဲ့သုိ႔ပင္ ကရင္လူမ်ဳိးမ်ားသည္ မိမိေရာက္ရွိသည့္ ေနရာေဒသတြင္ အတည္ တက် ေနထုိင္စားေသာက္ၾကရင္း မိမိအမ်ဳိးသားယဥ္ ေက်းမႈမ်ားႏွင့္ ရုိးရာဓေလ့မ်ားကုိ ျမွင့္တင္ ထိန္း သိမ္းေပးႏုိင္ၿပီး မ်ဳိးဆက္သစ္မ်ားအား ေမြးထုတ္ ေပးႏုိင္ရန္အတြက္ရည္ရြယ္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။

(၉) ေရ

ေရၾကည္ေအးကဲ့သို ့ သားသမီးေျမးျမစ္မ်ား ေအးျမၾကည္လင္ပါေစဟူေသာ ယံုၾကည္ခ်က္ျဖစ္သည္။
ေရ၏ စြမ္းပကားသည္ ၾကီးမားလွျပီး သက္ရွိ သတၲ၀ါအေပါင္းမွ မွီခိုအားထားေနရ သည့္အရာျဖစ္ သည္။ ေဟာင္း ႏြမ္းညစ္ေပေနသည့္စိတ္ဓါတ္မ်ားကို ေရၾကည္ေအးႏွွင့္ ေဆးေၾကာသန္ ့စင္ျပီး ဆက္လက္၍ ေရၾကည္အား ေသာက္သံုး ျခင္းျဖင့္ ကုန္ခန္းေနသည့္ အားအင္မ်ား ျပန္လည္ ျပည့္၀ေစျခင္းျဖစ္သည္။

လက္ခ်ည္ရာတြင္ ဆန္ေကာတစ္ခုခုေပၚတြင္ ေယာက္မ၊ ထမင္းခုႏွစ္ဆုပ္၊ ေကာက္ညွင္းထုပ္ဖင္ခၽြန္ ခုႏွစ္ထုပ္၊ ငွက္ေပ်ာသီးမည့္ခုႏွစ္လံုး၊ ၾကံခုႏွစ္စိပ္၊ နတ္ပန္းညိဳ(ဖ၀္႔၀ီ) ခုနွစ္ခက္ႏွင္႔ ေရၾကည္ေအး တစ္ခြက္ကို ခ်ထားေလသည္။ ထိုအရာဝတၳဳပစၥည္းမ်ားေပၚတြင္ အရွည္တစ္ေတာင္ေက်ာ္ခန္႔ ခ်ည္ျဖဴ မ်ားကိုျဖတ္ၿပီး ျဖန္႔စီထားေလသည္။

လက္ခ်ည္ခံမည္႔လူသည္ လက္ႏွစ္ဖက္လက္၀ါးကို ျဖန္႔ၿပီးဆန္႔ထားရသည္။ လက္၀ါးေပၚတြင္ ထမင္း တစ္ဆုပ္၊ ေကာက္ညွင္းတစ္ထုပ္၊ ငွက္ေပ်ာသီးတစ္လံုး၊ ၾကံတစ္စိပ္ႏွင္႔ နတ္ပန္းညိဳသံုးခက္ကို ကိုင္ထားရသည္။

လက္ခ်ည္ေပးၾကမည္႔ ပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ လက္ခ်ည္ခံသူ၏လက္ကို ညင္သာစြာကိုင္ယူၿပီး ခ်ည္ျဖဴတစ္ပင္ကို အလယ္တည့္တည့္တြင္ ေရအနည္းငယ္ဆြတ္လိုက္သည္။ ထို႔ေနာက္တြင္ မေကာင္းေသာအရာမ်ား က်သြားေစရန္ လက္ေကာက္၀တ္တြင္ ခ်ည္ျဖဴျဖင္႔ သံုးခါသပ္ခ်ေပးလိုက္သည္။ ထိုသို႔ ျပဳၿပီးေနာက္တြင္ ခ်ည္ျဖဴျဖင့္လက္ကိုဦးစြာ ညာလက္တြင္ရစ္ပတ္ၿပီး ေအာက္ပါအတိုင္း ဆုေတာင္းေပးၾကသည္။


ပလူး- "လိပ္ျပာကေလး ျပန္ခဲ႔ ျပန္ခဲ႔။ မိဘ ညီအစ္ကို ေမာင္ႏွမမ်ားႏွင္႔ ေပ်ာ္ရႊင္ခ်မ္းေျမ႔စြာေနထိုင္ရန္
ျပန္ခဲ႔။ မေနအပ္ေသာအရပ္၊ မသြားမလာသင္႔ေသာအရပ္။ သုသာန္တစျပင္ႏွင္႔ မေကာင္းဆိုး၀ါးတို႔ က်က္စားရာေနရာမ်ားမွေရွာင္ထြက္၍။ မေကာင္းေသာမိစၧာ၊ မိန္းမပ်က္၊ မိန္းမယုတ္တို႔၏ ဖ်ားေယာင္းေသာ စကားကို မယံုၾကည္ပါႏွင္႔။ မိဘႏွစ္ပါး၊ အဘိုးအဘြားတို႔ကို အလုပ္အေကြၽးျပဳရန္ အဘိုး၏ ဖားစည္ကို တီး၊ အဘြား၏ပလိုင္းကိုလြယ္ရန္ ျပန္ခဲ႔။ အိမ္ႀကီးေပၚမွာ စံစားေနျခင္းျဖင္႔ ေက်ာက္သားအလား မာေက်ာျခင္း၊ ျမွားကဲ႔သို႔လွ်င္ျမန္ျခင္း၊ ေက်ာက္သားကိုေခ် သံကိုေခြႏုိင္သည္႔ ခြန္အားတို႔ျဖင္႔ က်န္းမာေစၿပီး၊။ သားသမီးတက်ိတ္၊ ေျမးတစ္ရာႏွင္႔ မိဘေဆြမ်ဳိးဘက္မွ ညီအစ္ကိုသားခ်င္းမ်ား တစုတေ၀းေနထိုင္၍ ျပန္ခဲ႔ပါ။ ပလူး ျပန္လာ ျပန္လာ ျပန္ခဲ႔ပါ" ဟူ၍ ဆုေတာင္းၾကသည္။

လက္ခ်ည္ဆုေတာင္းျခင္းကို ျပဳၿပီးသည္ႏွင္႔ ခ်ည္ျဖဴကိုသပ္ခ်ည္လိုက္ၿပီး အစႏွစ္ဖက္ကို ဆြဲျဖတ္ ယူလိုက္သည္။ ထိုခ်ည္ျဖဴစမ်ားႏွင္႔အတူ ထမင္း၊ ေကာက္ညွင္းတို႔ကို အနည္းငယ္ဖဲ႔ယူၿပီး ပန္းတစ္
ခက္ႏွင္႔ လက္ခ်ည္ခံသူ၏ ငယ္ထိပ္တြင္တင္ေပးလိုက္သည္။ ၿပီးေနာက္တြင္ "ဤခ်ည္ျဖဴကဲ႔သို႔ ဆံပင္မ်ားျဖဴဘိအလား အသက္ရွည္ေစသား" ဟူ၍ ေနာက္ဆံုး ဆုေတာင္းေပးေလသည္။

(ဆုေတာင္းေပးရာတြင္ တတ္ေျမာက္သူတို႔က တတ္ေျမာက္သည္႔ အေလ်ာက္ ဆိုၾကသည္။
အခ်ဳိ႔ကလည္း လိုရင္းကိုသာ တိုတိုတုတ္တုတ္ႏွင္႔ ဆုေတာင္းေပးၾကသည္)

ထိုအခါ လက္ခ်ည္ခံရသူသည္ မိမိေခါင္းေပၚတြင္ လက္ခ်ည္သူ၏ ဆုေတာင္းစကားကို ဦးထိပ္ပန္သည့္ သေဘာျဖင္႔ ထိုအတိုင္းထားေလသည္။ ယင္းေနာက္တြင္ လက္၀ါးႏွင္႔ခံယူၿပီး ဆန္ေကာေပၚတြင္ ျပန္ခ်ထားလိုက္သည္။

လက္ခ်ည္ေပးျခင္း တစ္ဦးၿပီးတစ္ဦး ခ်ည္ေပးၿပီးေနာက္တြင္ လက္ခ်ည္ပြဲအတြက္ စီမံျပဳလုပ္ထား
ေသာ လက္ခ်ည္မဂၤလာ ေကာက္ညွင္းထုပ္ကို တေပ်ာ္တပါး စားေသာက္ၿပီး ၀ါေခါင္လက္ခ်ည္ပြဲ ၿပီးေျမာက္သြားေလသည္။ မ်က္ေမွာက္ေခတ္တြင္ ၀ါေခါင္လ ျပည္႔ေန႔ၾကေရာက္တိုင္း ပိုးကရင္လူငယ္မ်ား စုစည္းဦးေဆာင္၍ စုေပါင္း ခ်ည္ျဖဴဖြဲ႔မဂၤလာျပဳပြဲကို အစဥ္အလာမပ်က္ ႏွစ္စဥ္က်င္းပေလ႔ရွိၿပီး ရုိးရာဓေလ႔ေကာင္းတစ္ရပ္ကို အျမတ္တႏုိး ထိန္းသိမ္း ေဖာ္ထုတ္ျမွင့္တင္လ်က္ ရွိေနေပသည္။